Contact

Self-serving bias: zo gebruik je het in marketing + houd je het ethisch

“Ben jij ook zo klaar met ingewikkelde marketingtools?” Deze zin speelt in op de zogenoemde self-serving bias. Wanneer we falen, zijn we geneigd om iets of iemand anders de schuld te geven. De ingewikkelde tool bijvoorbeeld. Succes schrijven we dan weer juist toe aan onszelf. De self-serving bias is een denkfout waar je als marketeer op kunt inspelen. Maar let op.

Romy
| 12 september 2023

Inhoudsopgave

  1. Wat is de self-serving bias?
  2. Voorbeelden self-serving bias
  3. Hoe werkt het?
  4. Tips om de self-serving bias te gebruiken
  5. Let wel op

Wat is self-serving bias?

Self-serving bias is de neiging om onszelf wél verantwoordelijk te stellen voor successen, maar niet voor falen. Dit heeft alles te maken met de attributietheorie. We schrijven successen toe aan onszelf. Wanneer we falen, ligt dat vast aan de ander.

Deze denkfout maken we omdat we graag positief naar onszelf kijken. Door falen niet toe te schrijven aan onszelf, houden we ons positieve imago in stand.

Een goed voorbeeld? Voetbalsupporters.

  • Heeft hun club gewonnen? Dan hoor je vaak: ‘Yes, WE hebben gewonnen!’
  • Heeft hun club verloren? Dan roepen ze juist: ‘ZIJ speelden heel slecht’

9 belangrijke denkfouten van jouw klant

Self-serving bias is niet de enige denkfout die we maken. Er zijn nog 9 denkfouten die jij als marketeer moet kennen. Download ons e-book en lees er alles over.

Naam(Vereist)
Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Voorbeelden self-serving bias

We maken ons allemaal schuldig aan de self-serving bias. Vaak onbewust. Deze voorbeelden laten de self-serving bias in actie zien.

Kapper - Self-serving bias: zo gebruik je het

Voorbeeld 1: bij de kapper

Ben je de vorige keer naar een andere kapper geweest? Dan zal je huidige kapper vast kritisch zijn op het knipwerk van de concurrent. Over haar eigen knipkunsten laat ze geen negatief woord vallen.

Sollicitant - Self-serving bias: zo gebruik je het

Voorbeeld 2: afgewezen sollicitant

Is een sollicitant afgewezen voor een functie? Dan ligt de afwijzing vast aan de economische crisis, het grote aantal sollicitanten of de onrealistische verwachtingen van de werkgever. Dat het ook aan zijn eigen gebreken kan liggen, komt misschien niet in de sollicitant op.

Webdesign - Self-serving bias: zo gebruik je het

Voorbeeld 3: betere websiteprestaties

Stel: je hebt een website laten bouwen, die het erg goed doet. Dit kan allerlei oorzaken hebben. Bijvoorbeeld de SEO-optimalisaties, het nieuwe webdesign, de extra tijd die jouw team in de website steekt, de sterke blogartikelen, de nieuwe teksten…

Toch zal het webbureau waarschijnlijk claimen dat het nieuwe design het verschil maakt. Ze schrijven het succes toe aan zichzelf.

Hoe werkt het?

De Australische psycholoog Fritz Heider ontdekte de self-serving bias. Hij ontdekte ook dat de denkfout niet bij iedereen en niet in elke situatie even sterk is. Vooral jonge kinderen en oudere volwassenen maken zich er schuldig aan.

We denken graag positief over onszelf. Daarom schrijven we falen eerder toe aan de omstandigheden of aan anderen. Succes? Dat hebben we vast te danken aan onszelf.

Dat we deze denkfout maken, heeft te maken met drie dingen:

  • Natuurlijk optimisme
    Mensen zijn graag optimistisch. In het algemeen én over onszelf. Dat is de fundamentele attributiefout. Oftewel: we zijn geneigd om eigen fouten te wijten aan de omstandigheden, niet aan onszelf. Fouten van anderen wijten we wel aan het individu.
  • Zelfvertrouwen
    De self-serving bias helpt om ons zelfvertrouwen op peil te houden. We vergeten graag de optie dat we zelf de fout in zijn gegaan.
  • Zelfpresentatie
    We zetten onszelf graag in een positief daglicht, zodat anderen ons ook zo gaan zien. Dat vergroot ons zelfvertrouwen.

Lees ook

Het recency effect: dit kan je ermee in marketing

Hoe gebruik je de self-serving bias? 2 tips!

Wat kun je met deze informatie als marketeer? Op twee manieren kun je gebruikmaken van de self-serving bias.

  • Inspelen op eerdere negatieve ervaringen van klanten.
  • De klant zelf verantwoordelijk maken voor zijn/haar succes.

Inspelen op negatieve ervaringen

Mensen geloven graag dat zij zelf niet verantwoordelijk zijn voor tegenvallende resultaten. Dat wijten ze liever aan een organisatie, dienst of product. Daar kun je als marketeer op inspelen. Kijk maar eens naar onderstaand voorbeeld.

Voorbeeld
Een coachingsbureau kan dat bijvoorbeeld als volgt aanpakken:

“Ondanks jouw grote inzet kom je niet vooruit. Er is geen klik met je coach, dus lukt het niet om stappen te zetten. Wij gaan op zoek naar een coach die bij je past. Zo kun je wél succesvol aan je doelen werken.”

Iemand zelf verantwoordelijk maken

Je kunt de self-serving bias ook de andere kant op gebruiken. Wakker de intrinsieke motivatie van je klant aan. Dat doe je door de klant zelf verantwoordelijk te maken voor (toekomstig) succes.

Voorbeeld
Daarvoor werkt een uitspraak als “Haal het beste uit jezelf met…” goed. De klant gelooft dat hij alle ingrediënten voor succes al in zich heeft. Hij moet alleen jouw product of dienst aanschaffen. Dan komt zijn succes tot uiting.

Let op: voorkom missers

De self-serving bias in je marketinguitingen doorvoeren? Pas er wel mee op. Je wilt niet té zelfingenomen overkomen.

Als organisatie wil je eerlijk en transparant zijn. Maak de resultaatbeloftes voor je klant niet onrealistisch. Met die nieuwe marketingtool kan je klant misschien meer omzet behalen. Maar beweer niet dat je klant zijn omzet kan verdubbelen als daar geen bewijs voor is.

Daarnaast kan het in je nadeel werken als je concurrenten afkraakt. Je wilt voorkomen dat je de Reclame Code Commissie aan je broek krijgt. En los van boetes: is anderen afkraken wel dé manier waarop je klanten voor je wilt winnen?

Focus op jouw bedrijf, niet op de concurrent

Wij geloven dat je beter transparant kunt vertellen wat je biedt, wat het oplevert en wat eerdere klanten ervan vinden. Zorg ervoor dat je klant voor jou kiest. In plaats van dat de klant bewust niet voor jouw concurrent kiest.

Frits - Self-serving bias: zo gebruik je het

Voorbeeld Frits

Frits doet dit bijvoorbeeld goed door op een eerlijke manier de eigen diensten te vergelijken met die van concurrent De Hypotheker. De Hypotheker wordt niet afgekraakt; Frits zet alleen op een rij waarin de twee bedrijven van elkaar verschillen.

De top 12 belangrijkste biases / cognitieve denkfouten

  • Framing
  • Cognitieve dissonantie
  • Self/serving bias
  • Endowment effect
  • Nudging
  • Anchoring effect
  • Confirmation bias
  • Halo effect
  • Recency effect
  • Primacy effect
  • Availability bias
  • Money illusion
Tags
CommercieelConsumentengedragDenkfouten
Deel dit artikel
Kopieer link

Je eigen Ai Avatar maken in 7 stappen

Je eigen AI Avatar maken in 7 stappen. Zo doe je dat op een zakelijke en professionele manier (volledige handleiding).

Nu lezen

Alle 115 communicatie-middelen op een rij

115 communicatiemiddelen. Bekijk hét complete overzicht communicatiemiddelen. Inclusief heldere voorbeelden. Welke kies jij?

Nu lezen

Duplicate content: gevaren bij dubbele content

Duplicate content, ook wel ‘dubbele content’ genoemd, kan schadelijk zijn voor de vindbaarheid van jouw website en/of webpagina.

Nu lezen

Marketingadvies, training, AI avatar of AI prompt?

Vul het formulier in. Dan overleggen we samen over de mogelijkheden. 💪 Olaf Geysendorpher

"*" geeft vereiste velden aan

Welk onderwerp heeft je interesse?
Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Bel ons

Persoonlijk overleg over de opties via 085-1301818.

Bellen

E-mail

Voor langere vragen die iets minder haast hebben.

E-mailen

Maak jezelf slimmer

Olaf stand alone voor honingraat-icon

Ontvang de slimste nieuwsbrief over marketing, communicatie en AI • 12 x per jaar • Verbeter je marketing •  Ontdek AI-kansen

"*" geeft vereiste velden aan

Hidden
Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.